Πραγματοποίηση εκδήλωσης του Κέντρου Πρόληψης Σάμου σε συνεργασία με την ΕΛΜΕ Σάμου: «Φαινόμενα Βίας στη Σχολική Κοινότητα. Δυνατότητες Πρόληψης και Αντιμετώπισης»

 Το Σάββατο 19/10/2024 και ώρα 6.30 μ.μ., στην κατάμεστη αίθουσα του Δήμου Ανατολικής Σάμου, πραγματοποιήθηκε η Ανοιχτή Εκδήλωση – Συζήτηση που συνδιοργάνωσε ο «Φάρος» με την ΕΛΜΕ Σάμου: «Φαινόμενα Βίας στη Σχολική Κοινότητα- Δυνατότητες Πρόληψης και Αντιμετώπισης» με κεντρικό εισηγητή τον κο. Γιώργο Νικολαΐδη, Ψυχίατρο, Διευθυντή Δ/νσης Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού.

 Στην εκδήλωση μίλησαν η Πρόεδρος της ΕΛΜΕ κα. Ελπινίκη Δεμερτζή και η Επιστημονική Υπεύθυνη του Κ.Π. Π.Ε. Σάμου «Φάρος», κα Δέσποινα Τσουβαλά, οι οποίες αναφέρθηκαν σε δράσεις και πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει αντίστοιχα ο φορέας που εκπροσωπούν για την πρόληψη και αντιμετώπιση της νεανικής βίας και ειδικότερα αυτής στους σχολικούς χώρους.

 Ο κος Νικολαΐδης αναφέρθηκε στα στατιστικά στοιχεία   του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας του Πανεπιστημίου Αθηνών που μετράει το φαινόμενο από το 1998 με μεθοδολογία που ακολουθείται παγκόσμια, με βάση τα οποία το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού στη χώρα μας ποσοτικά, παρουσίασε αύξηση στην κορύφωση της οικονομικής κρίσης (2010-2015). Έπειτα τα ποσοστά έμειναν σταθερά και την τελευταία διετία μειώνονται. Το ίδιο προκύπτει κι από στοιχεία της Eurostat για την παραβατικότητα ανηλίκων. Υπήρξε αύξηση στην οικονομική κρίση και στη συνέχεια σταθεροποίηση. Το μόνο κομμάτι σχολικού εκφοβισμού που αυξάνεται στην Ελλάδα, είναι ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός. «Οι σημερινοί έφηβοι γεννήθηκαν μέσα στην κρίση, μεγάλωσαν σε ένα περιβάλλον απανωτών κρίσεων και στην πραγματικότητα δεν γνωρίζουν πώς είναι να ζει κανείς σε μια  πιο ασφαλή κοινωνία, όπου ο άλλος δεν είναι ένας εν δυνάμει απειλητικός κίνδυνος.»

 Παρόλα αυτά, ο κος Νικολαΐδης επισήμανε ότι έχει υπάρξει μια ποιοτική διαφοροποίηση στα περιστατικά βίας  με περισσότερη σκληρότητα και αναλγησία και αυτό, μπορεί να αποδοθεί  στην οικονομική κρίση, αλλά και στον εγκλεισμό της πανδημίας.

Τέλος ο κεντρικός μας εισηγητής αναφέρθηκε στην ανάγκη να υπάρχει ένα συνεκτικό πλαίσιο κοινωνικών υπηρεσιών και υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής παρέμβασης, που να στηρίζουν τις  οικογένειες, τα σχολεία, τις κοινότητες και είναι σε σύνδεση και ετοιμότητα, όταν παρατηρείται όξυνση.

 

Μετά την εισήγηση, αναπτύχθηκε πλούσιος διάλογος, με πολλές ερωταπαντήσεις, οι οποίες εμβάθυναν στην κατανόηση του θέματος.

Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν πολλοί εκπαιδευτικοί,  υγειονομικοί και προσωπικό από όλες σχεδόν τις ψυχοκοινωνικές υπηρεσίες του νησιού, γονείς, αλλά και πολλά ενδιαφερόμενα μέλη της τοπικής μας κοινότητας.

Ενημερώνουμε τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς ότι λειτουργούν ομάδες, δράσεις και προγράμματα του «Φάρου», τα οποία σχετίζονται με τα προβλήματα που αναφέρθηκαν στον διάλογο και καλούμε τους ενδιαφερόμενους να έρθουν σε επαφή για να συμμετάσχουν.

  

 

Εκδήλωση με θέμα: "Φαινόμενα Βίας στη Σχολική Κοινότητα: Δυνατότητες Πρόληψης και Αντιμετώπισης"

Το Κέντρο Πρόληψης Π.Ε. Σάμου "Φάρος" και η ΕΛΜΕ Σάμου διοργανώνουν ημερίδα με θέμα "Φαινόμενα Βίας στη Σχολική Κοινότητα - Δυνατότητες Πρόληψης και Αντιμετώπισης" με προσκεκλημένο ομιλητή τον ψυχίατρο και Δ/ντή της Δ/νσης Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού, κ. Νικολαΐδη Γεώργιο. 

Η εκδήλωση απευθύνεται σε όλη την κοινότητα και θα πραγματοποιηθεί το ερχόμενο Σάββατο, 19 Οκτωβρίου 2024 στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δημαρχιακού Μεγάρου στην πόλη της Σάμου  με ώρα έναρξης τις 18.30 μ.μ.

Στόχος είναι, με αφορμή τα ερεθίσματα από την ομιλία του κ. Νικολαΐδη και με την ενεργό συμμετοχή των παρευρισκομένων, να αναδειχθούν οι δυνατότητες που έχουν οι ενήλικοι υποστηρικτές γύρω από τα παιδιά και τους εφήβους (γονείς, εκπαιδευτικοί, φορείς κ.α.) να αναγνωρίζουν τα περιστατικά βίας και παραβατικότητας των ανηλίκων ως πολυπαραγοντικά φαινόμενα και να προχωρούν σε δράσεις και παρεμβάσεις, ο καθένας από τον ρόλο του, για την πρόληψη και την έγκαιρη αντιμετώπισή τους.   

 

Έναρξη κύκλων υποστηρικτικών συναντήσεων για εκπαιδευτικούς από τον "Φάρο"

 

Για εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων των σχολείων της Σάμου

 

Στα πλαίσια της συνεργασίας του "Φάρου" με τις σχολικές κοινότητες της Σάμου, θα θέλαμε να ενημερώσουμε τους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων για την έναρξη των κύκλων μηνιαίων συναντήσεων υποστήριξης εκπαιδευτικών με συντονιστές στελέχη της επιστημονικής ομάδας του Κέντρου Πρόληψης.

Η συγκεκριμένη δράση, η οποία υλοποιείται αδιάλειπτα εδώ και αρκετά χρόνια, έχει βιωματικό χαρακτήρα και στοχεύει στην προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών, αξιοποιώντας μια ευρεία γκάμα τεχνικών από τους χώρους της βιωματικής μάθησης και της συνεργατικής εποπτείας.

"Οι αξίες μας"- Συλλογικό έργο της Ομάδας Εκπαιδευτικών 2017-2018

Προκειμένου να δηλώσετε το ενδιαφέρον σας για συμμετοχή ή να ζητήσετε περισσότερες πληροφορίες, παρακαλούμε να επικοινωνήσετε με τον «Φάρο» μέχρι την Τρίτη, 22 Οκτωβρίου (22730.23443 και 87070, 8.30-2.30 καθημερινά).

Περισσότερες πληροφορίες για τους κύκλους υποστηρικτικών συναντήσεων

Οι συγκεκριμένοι κύκλοι απευθύνονται σε όσους/ες και επιθυμούν κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς να αντλούν στήριξη και εμψύχωση στο παιδαγωγικό τους έργο και ρόλο.

Διάρκεια Κύκλου Συναντήσεων: Νοέμβριος 2024 – Μάϊος 2025

Συχνότητα Συναντήσεων: Μια δίωρη απογευματινή συνάντηση κάθε μήνα.

Στόχος είναι οι εκπαιδευτικοί, ως μέλη μιας ομάδας βιωματικού χαρακτήρα, να μοιράζονται  τις εμπειρίες και τους προβληματισμούς τους από τη σχολική ζωή, να συζητούν για θέματα που προκύπτουν στην τάξη τους και το σχολείο τους ευρύτερα και να επεξεργάζονται και να δοκιμάζουν νέους τρόπους αντίληψης και διαχείρισής τους. Οι παραπάνω στόχοι υλοποιούνται σ’ ένα κλίμα ασφάλειας, εμπιστοσύνης και αποδοχής που επιδιώκει να εξασφαλίσει η διάταξη του κύκλου και οι τεχνικές της εποπτείας ομότιμων, όπου το κάθε μέλος «φέρνει» την πολύτιμη εμπειρία και γνώση του. 

Το περιεχόμενο κάθε συνάντησης διαμορφώνεται με βάση τις ανάγκες και τα αιτήματα των μελών της ομάδας και αφορά στον ρόλο του εκπαιδευτικού, τη διαχείριση της ομάδας-τάξης, την αντιμετώπιση δύσκολων περιστατικών, τις σχέσεις με τους συναδέλφους, τα αποθέματα του εκπαιδευτικού και τις πηγές από τις οποίες αντλεί δύναμη. Παράλληλα, υπάρχει η δυνατότητα ορισμένες συναντήσεις να έχουν «σεμιναριακό χαρακτήρα», δηλαδή να «δουλεύεται» ένα συγκεκριμένο θέμα όπως π.χ.  σχέσεις σχολείου – οικογένειας, διαχείριση της απώλειας στο σχολικό περιβάλλον κ.α.

Η ομάδα που θα σχηματιστεί θα είναι κλειστή, δηλαδή μετά τη δεύτερη συνάντηση δεν θα δέχεται νέα μέλη.

Όλες οι δράσεις του Κέντρου Πρόληψης Π.Ε. Σάμου "Φάρος" είναι δωρεάν.

 

Δράσεις για Γονείς / Φθινόπωρο 2024

Όπως συστηματικά πράττει τα τελευταία χρόνια, έτσι και φέτος, το Κέντρο Πρόληψης ανανεώνει το "ραντεβού" του με τις οικογένειες της Ικαρίας με συγκεκριμένες δράσεις, οι βασικές εκ των οποίων είναι:
1. Τα βιωματικά εργαστήρια για γονείς (συνολικής διάρκειας 3-6 ωρών) σε συγκεκριμένα θέματα που αφορούν την ψυχοσυναισθηματική ζωή της οικογένειας (η θεματολογία και οι ημερομηνίες υλοποίησης των εργαστηρίων θα ανακοινώνονται εγκαίρως).
 2.Οι ομάδες γονέων (10 δίωρες εβδομαδιαίες συναντήσεις): Την Τετάρτη, 23 Οκτωβρίου ξεκινά ο κύκλος συναντήσεων για γονείς στην Ικαρία (ο χώρος - ενδεικτικά αναφέρουμε τον Άγιο Κήρυκο, τον Εύδηλο, τον Κάμπο και τις Ράχες - και οι ώρες –πρωινές ή απογευματινές συναντήσεις - θα διαμορφωθούν ανάλογα με τις συμμετοχές).
  Για δηλώσεις συμμετοχής και περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να καλέσετε στο τηλ. 22750 24047 & 22753 51322 ή στο email : kpfaros@gmail.com 

Βασικές πληροφορίες για τις ομάδες γονέων: Στα πλαίσια της ομάδας γονέων οι γονείς βρίσκονται σε τακτική βάση και συζητούν, προβληματίζονται και μοιράζονται με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας θέματα και σκέψεις που σχετίζονται με τη λειτουργία μιας οικογένειας υπό την καθοδήγηση ενός συντονιστή/ειδικού. Πιο συγκεκριμένα, η θεματολογία των ομάδων συνήθως αφορά σε ζητήματα σχετικά με τα παιδιά, όπως θέματα επικοινωνίας, αυτοεκτίμησης, διαχείρισης συγκρούσεων, ενημέρωσης για θέματα εξαρτήσεων (ουσίες, διαδίκτυο) αλλά και άλλα που μπορεί να προκύψουν ως ανάγκη από τα μέλη της ομάδας.

Η λειτουργία τέτοιων ομάδων βασίζεται στην ενεργό συμμετοχή των ίδιων των μελών, μέσα από την ανταλλαγή βιωμάτων, πάντα με την ενθάρρυνση και υποστήριξη του συντονιστή.

Οι συναντήσεις γίνονται κάθε εβδομάδα και έχουν δίωρη διάρκεια. Η ομάδα ολοκληρώνεται σε 8 με 10 συναντήσεις. Τα άτομα που συμμετέχουν σε μία ομάδα είναι σταθερά (δεν εναλλάσσονται δηλαδή) γιατί είναι απαραίτητο να υπάρχει ένα κλίμα εμπιστοσύνης και εξοικείωσης που μεγαλώνει φορά με τη φορά. Ο αριθμός των συμμετεχόντων δεν μπορεί να ξεπερνά τα 20 άτομα.

 

Ολοκληρώθηκαν με επιτυχία τα βιωματικά εργαστήρια σε Σάμο και Ικαρία

 

Την τελευταία εβδομάδα του Ιούλη ολοκληρώθηκαν το βιωματικό εργαστήρι για παιδιά 7-11 χρονών στον Άγιο Κήρυκο με τίτλο "Αρμενίζοντας στο πέλαγος". Στις 8 δίωρες πρωινές συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά την διάρκεια του Ιούλη στον χώρο του Παλαιού Δημαρχείου τα παιδιά αφού κατασκεύασαν το μικρό μας καραβάκι, αναλάβανε ρόλους πληρώματος και συμφώνησαν στους κανόνες ασφαλούς πλεύσης (βλέπε φωτογραφίες δράσης), "επισκέφθηκαν" με την σειρά το νησί των συναισθημάτων, το νησί των φόβων και των λέξεων που πληγώνουν, το νησί της επικοινωνίας, το νησί της διαφορετικότητας και το νησί της μοναδικότητας ώστε να επιστρέψουν "ανανεωμένοι" στο ασφαλές λιμάνι της τελευταίας μας συνάντησης!  

Στόχος του βιωματικού εργαστηρίου ήταν να δοθεί η ευκαιρία και το πλαίσιο για να να συζητηθούν και να επεξεργαστούν θέματα που αναδύονται στην καθημερινότητα των ανθρώπινων σχέσεων, όπως η επικοινωνία, η αναγνώριση και έκφραση των συναισθημάτων, η ενσυναίσθηση, η αξία της διαφορετικότητας και της μοναδικότητας, ώστε μέσα από όλη αυτή την "παιχνιδιάρικη" διαδρομή να ενισχυθεί η αυτοεκτίμηση των παιδιών. 

Ευχαριστούμε όλα τα παιδιά που συμμετείχαν - παρά τις συνθήκες καύσωνα - και ανανεώνουμε το ραντεβού μας για περισσότερα "ταξίδια" στο προσεχές μέλλον.. μέχρι τότε καλές βουτιές!!

Στις 31 Ιουλίου ολοκληρώθηκε  το αντίστοιχο βιωματικό εργαστήρι 8 συναντήσεων για  εφήβους 11-14 χρονών στην Πόλη της Σάμου. 

Και εδώ κατασκευάσανε το πειρατικό τους πλοίο το ΚΤ «ΡΙΓΑΝΗ», πήραν ρόλους στο πλήρωμα, έφτιαξαν τον κανονισμό του και ξεκίνησαν την νέα «Οδύσσεια» με βάση ένα παλιό ναυτικό ημερολόγιο που τους καλούσε να ανακαλύψουν τον κρυμμένο θησαυρό σε ένα μακρινό νησί.    

Στο δρόμο μας ήταν  η στεριά των αναμνήσεων με τους «πρωτόγονους», το νησί των ερωτημάτων, που νικήσαν με τη γνώση τους τον τρομερό φύλακα Gande Guarda. Από εκεί πήραμε στο πλοίο μας την «Μόνικα», την μαγική καρέκλα σύντροφο που ερωτεύτηκε ο βοηθός μάγειρα του πλοίου. Πέρασαν από το Καρναβάλι της Βενετίας, φτιάξανε μάσκες και συνομίλησαν με αυτές και μέσα από αυτές και τέλος βρήκαν τον θησαυρό, αν και δυσκολεύτηκαν να τον μοιραστούν.  Τελικά επέστρεψαν "ανανεωμένοι" στο ασφαλές λιμάνι της τελευταίας μας συνάντησης!  

Στόχος του βιωματικού εργαστηρίου ήταν να ξεκινήσει ένα ταξίδι αυτογνωσίας και αυτοεκτίμησης στην δύσκολη «θάλασσα» της εφηβείας που ήδη έχει μπει το εφηβικό πλήρωμα. Σε άλλα μέλη άρεσε η περιπέτεια σε άλλα περισσότερο οι σχεδιασμοί και οι συζητήσεις πριν και μετά.   Και στη Σάμο 

ανανεώσαμε  το ραντεβού μας για περισσότερα "ταξίδια" στο προσεχές μέλλον. 

 

Βιωματικό εργαστήρι για παιδιά 7-11 χρονών στην Ικαρία

Η επιλογή του πληρώματος ολοκληρώθηκε και είμαστε έτοιμοι για αναχώρηση! 

Για 8 συναντήσεις κάθε Τρίτη και Πέμπτη του Ιούλη 10-12π.μ. στο Παλιό Δημαρχείου Αγίου Κηρύκου.

 Για περισσότερες πληροφορίες καλέστε στο 22750-24047. 

Ολοκληρώθηκαν οι συναντήσεις της βιωματικής ομάδας Λογοτεχνίας Καρλοβάσου του Κέντρου Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Π.Ε. Σάμου "Φάρος"

 Ολοκληρώθηκαν οι συναντήσεις της βιωματικής ομάδας Λογοτεχνίας Καρλοβάσου που διοργάνωσε το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Π.Ε. Σάμου,  "Φάρος". 

Το τελευταίο εργαστήριο ήταν αφιερωμένο στο θέμα "Τέχνη και Εξαρτήσεις", με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ναρκωτικών 2024. Η συνάντηση αυτή ανέδειξε τον ρόλο της τέχνης ως μέσο πρόληψης και αντιμετώπισης των εξαρτήσεων, καθώς και την ικανότητά της να προσφέρει διέξοδο και θεραπεία.

Τα δύο προηγούμενα εργαστήρια επικεντρώθηκαν στο ψωμί και την σημασία του στον πολιτισμό της Μεσογείου, με ιδιαίτερη έμφαση στην κοινωνικότητα και την οικογένεια. Μέσα από τις συναντήσεις αυτές, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να εξετάσουν τη διαχρονική σημασία του ψωμιού ως βασικού στοιχείου της μεσογειακής διατροφής και ως σύμβολο της κοινωνικής και οικογενειακής συνοχής.

«Για να εκπληρωθεί η Γραφή: Εκείνος που τρώγει συνεχώς μαζί μου το

ψωμί σήκωσε την φτέρνα του και με κλώτσησε…»

Ιω. 13,18 

Δεν γνωρίζετε, ότι λίγο προζύμι ζυμώνει και μεταβάλλει όλο το ζυμάρι;

Ξεκαθαρίσατε, λοιπόν, και πετάξατε την παλιά ζύμη, για να γίνετε νέο,

καθαρό ζυμάρι

Α Κορ. 5, 6-7

«Διότι ο δήμος που κάποτε απέδιδε εξουσία, αξιώματα, λεγεώνες, τα

πάντα, σήμερα είναι πλέον υπάκουος κι επιθυμεί με πάθος μόνο δύο

πράγματα, άρτο και θεάματα».

Decimus Junius Juvenalis, 1ος-2ος αι. μ.Χ

«Οι άνθρωποι δεν ζουν μόνο με ψωμί. Εγώ, αν πεινούσα και βρισκόμουν

πάμφτωχος στο δρόμο, δεν θα ζητούσα ένα ψωμί, αλλά μισό ψωμί κι ένα

βιβλίο.» Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα

Το ψωμί

Ένα τεράστιο καρβέλι, μια πελώρια φραντζόλα ζεστό ψωμί,

είχε πέσει στο δρόμο από τον ουρανό,

ένα παιδί με πράσινο κοντό βρακάκι και με μαχαίρι

έκοβε και μοίραζε στον κόσμο γύρω,

όμως και μια μικρή, ένας μικρός άσπρος άγγελος.

κι αυτή μ᾿ ένα μαχαίρι έκοβε και μοίραζε

κομμάτια γνήσιο ο υ ρ α ν ό

κι όλοι τώρα τρέχαν σ᾿ αυτή, λίγοι πηγαίναν στο ψωμί,

όλοι τρέχανε στον μικρόν άγγελο που μοίραζε ο υ ρ α ν ό!

 

Ας μην το κρύβουμε.

Διψάμε για ουρανό.

 

«Τα φάσματα ή η χαρά στον άλλο δρόμο»  1958.

Μίλτος Σαχτούρης, 

«…Για ένα κομμάτι ψωμί

Θα έχεις ξεχάσει πολλά

Για ένα κομμάτι ψωμί

Θα έχεις πληρώσει ακριβά..»

Τραγούδι, Κατσιμίχας Χάρης Κατσιμίχας Πάνος

«Το ψωμί, το ψωμί

για κάθε

λαό, και μαζί του

ό,τι έχει

τη μορφή και τη γεύση

του ψωμιού:

η γη,

η ομορφιά,

η αγάπη.»

Pablo Neruda, «ΩΔΗ ΣΤΟ ΨΩΜΙ»

ΣΚΟΡΠΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΨΩΜΙ, ΤΟ ΑΛΕΥΡΙ ΚΑΙ ΤΟ ΣΙΤΑΡΙ ΑΠΟ ΤΑ ΜΙΚΡΑ ΜΟΥ

ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΟΥ, ΤΗ ΛΕΚΑ

Η πρώτη μου ανάμνηση σχετικά με το ψωμί είναι από τη βρεφική μου σχεδόν

ηλικία (τα 2- 4 χρόνια μου): θυμάμαι να καθόμαστε γύρω από ένα σοφρά στο

πάτωμα και η γιαγιά μου να ζητάει «μια π ́κουσά ψουμί» από τη μάνα μου για να

συνοδέψει με αυτή το ελάχιστο φαΐ που της είχε απομείνει στο πιάτο.

Ας συνεχίσω, όμως, με το τι θυμάμαι να φτιάχνει η μάνα μου με το αλεύρι, αν και το

θυμάμαι ένας λόγος είναι. Γιατί, όλοι ξέρουμε πώς θυμόμαστε τα πολύ μακρινά

πράγματα: με μια και μόνο το πολύ εικόνα το καθένα ή, σε χειρότερη ακόμα

περίπτωση, απλώς ξέρουμε ότι έχουν συμβεί.

Θυμάμαι, λοιπόν, τη μάνα μου να φτιάχνει με άσπρο αλεύρι, εκτός από ψωμί, τα

εξής:

Τηγανίτες, λουκουμάδες, φύλλο για την κρεατόπιτα και τα μπουρέκια, λάζαρο για

μένα του Λαζάρου, μελομακάρονα, λαμπριάτικα κουλούρια, παντεσπάνι, που τότε

τρώγαμε μόνο του σαν γλυκό, και τέλος, ένα σαρακοστιανό κέικ, που το λέγαμε

πάστα.

Το άσπρο αλεύρι το χρησιμοποιούσε η μάνα μου γιατί, τότε, και το μόνο διαθέσιμο

στο εμπόριο ήταν και πολυτελείας θεωρούταν. Αλλά υπήρξαν και φορές που

προμηθευτήκαμε και μαύρο αλεύρι (το λέω μαύρο γιατί τότε δεν το ξέραμε σαν

αλεύρι ολικής) για να το χρησιμοποιούμε στις τηγανίτες, που έβγαιναν

καταπληκτικές με μαύρο, και για να κάνουμε κρέμα.

Παρεμπιπτόντως, την κρέμα με το μαύρο αλεύρι την έδιναν και στις γυναίκες που

θήλαζαν για να κατεβάζουν γάλα.

Ας αναφέρω, όμως, και τις εντυπώσεις μου από κάποια θεία μου που,

επισκέπτοντάς τη μία μέρα, τη βρήκα να ζυμώνει και τη βοήθησα, μάλιστα, να

κουβαλήσει και τα ψωμιά στο φούρνο του χωριού.

Εκεί (στο σπίτι της), πραγματικά μου έκανε εντύπωση το πόσο πολλά ψωμιά

έφτιαξε (βλέπετε η οικογένειά της ήταν ασύγκριτα μεγαλύτερη από τη δική μου) και

που ζύμωνε σε μια μακρόστενη σκάφη αντί για τη στρογγυλή βαθιά πήλινη λεκάνη

που ζύμωνε η μάνα μου και που, ακόμα, σκέπαζε τη ζύμη και τα ψωμιά με μακριά

μεσάλια και όχι με παλιές κουβέρτες ή φλοκάτες πετσέτες όπως η μάνα μου (η

μάνα μου, στην περίπτωση σκεπάσματος οποιουδήποτε αρτοσκευάσματος με

προζύμι για να ανέβει, συνήθιζε να λέει και ότι τύλιγε το μωρό καλά για να μην

κρυώνει).

Πρόλαβα και δύο φούρνους στη Λέκα:

1. Το φούρνο του Αντώνη του Παπαδημητρίου (Χιώτη) στη θέση που είναι

σήμερα η διώροφη αποθήκη του Κώστα του Βοϊκλή στην αρχή του δρόμου

που ανηφορίζει για την εκκλησία και εκεί περίπου που βρίσκεται και το

κτίριο του Εκπολιτιστικού Συλλόγου του χωριού και

2. Το φούρνο του Δημήτρη του Παπουτσή (Καλίγκου), δυο βήματα πιο πέρα

από την πλατεία.

Πολλές αναμνήσεις έχουν εντυπωθεί στο μυαλό μου για πράγματα που σχετίζονται

με τους δύο αυτούς φούρνους. Κυρίως, πηγαινέλα δικά μου και άλλων για

μεταφορά ψωμιών ή γλυκών μπρος- πίσω στο φούρνο.

Μάλιστα στον πρώτο και στην γύρω από αυτόν γειτονιά, έχω τοποθετήσει στο

μυαλό μου και το έργο του Θεάτρου Σκιών Ο Καραγκιόζης Φούρναρης, που είχα

ακούσει από το ραδιόφωνο ή από κασέτα, και στο οποίο, με τον Καραγκιόζη να

εμπλέκεται, δεν είναι καθόλου παράξενο που μια ψημένη χήνα πετάει από το ταψί.

Σχετικά με το ψήσιμο του ψωμιού σε ιδιωτικούς φούρνους όσον αφορά το χωριό

μου, θέλω να πω ότι, παρόλο που εγώ δεν το πρόλαβα, τα παλιά χρόνια, πολλοί

είχαν φούρνους για ιδιωτική χρήση, τους οποίους χρησιμοποιούσαν ως εξής:

Όταν ένας επρόκειτο να ανάψει το φούρνο του, ειδοποιούσε τους

ενδιαφερόμενους να ψήσουν ψωμί σε αυτόν και, αναλαμβάνοντας να ανάψει το

φούρνο και να ψήσει τα ξένα ψωμιά, αμειβόταν με ένα ψωμί από τον καθένα.

Θα ήθελα να πω και ό,τι άλλα θυμάμαι για το αλεύρι και το σιτάρι.

Παρόλο που ελάχιστα πρόλαβα τον πατέρα μου να σπέρνει καθώς έλειψε από τα

δύο έως τα έντεκά μου χρόνια στην Αμερική, θυμάμαι και σε αλώνι κάπου εκεί που

είναι τ’ς Καλλιουπίτσας του Ρ’μάν(ι), δίπλα στη σταφυλοδόχο της Λέκας, να έχω δει

να αλωνίζουμε και, ακόμα, να περιμένουμε να αλωνίσουμε με τη σειρά μας, με την

αλωνιστική μηχανή αυτή τη φορά, ένα μεσημέρι προς απόγευμα στ’ Τσ’βαλά, εκεί

που είναι σήμερα το ξυλουργείο του Αλέξη Τσάκωνα μετά και κάτω από το

νεκροταφείο.

Αλλά δεν πρέπει να παραλείψω και την ανάμνηση από το μύλο του Γιωργάκη του

Ματθαίου (Μυλωνά) στη θέση Βρυσίτσα της πίσω γειτονιάς του χωριού όπου μια

φορά, τη μοναδική που θυμάμαι, παιδί ακόμα, περίμενα με τις ώρες για να έρθει η

σειρά μας και να μας αλέσουν κάποια ποσότητα σιταριού.

Σε αυτό το μύλο, τον μοναδικό που πήγα ποτέ, τοποθέτησα και τον μυλωνά που, σε

ένα από τα νησιώτικα τραγούδια που μας έκανε γνωστά ο Πάριος κατά τη δεκαετία

του ’70, διώχνει την κοπέλα που τον παρενοχλεί όντας ερωτευμένη μαζί του ως

εξής:

Δεν έχουμε καιρό (να σου αλέσουμε)/δεν ήρθε το νερό/πάρε, κορίτσι μου, το

άλεσμά σου/ και άντε στο καλό (ρεφρέν).

Το ανασκάλεμα στη μνήμη μου όσον αφορά το ψωμί έφερε στην επιφάνεια και που

οι Σαμιώτες μετέβαιναν για εργασία κατά το θερισμό απέναντι στη Μικρά Ασία

κατά την εποχή της ηγεμονίας.

Η μετάβασή τους, φυσικά, γινόταν μέσω του Επταστάδιου Πορθμού και, κατά

μαρτυρία του παππού μου, Θαλασσινού Θαλασσινού, που και ο ίδιος πήγαινε για

δουλειά στην απέναντι στεριά, διαρκούσε όσο έκανε ένας άνδρας να καπνίσει ένα

τσιγάρο.

Από την προαναφερθείσα μετάβαση ή, μάλλον, την επιστροφή των σαμιωτών

ανδρών από το θερισμό στη Μικρά Ασία, είναι εμπνευσμένο και το εξής σατυρικό

λεκάτικο ποιηματάκι:

Σειστή (παρατσούκλι της γυναίκας που σατυρίζεται), μωρέ, Σειστή/έβγα στην

κλαβανή (κλαβανή = καπάντζα)/να γ(ι)δείς τουν Κουσταντή (Κουσταντής = ο

αγαπητικός)/πόρχιτ’ απ’ τ’ν Τσιπουτή.

Τσιπουτή ήταν η περιοχή απέναντι στη Μικρά Ασία που οι Σαμιώτες πήγαιναν για

να εργαστούν.

Η σχέση της Σάμου με το απέναντί της μικρασιατικό κομμάτι ξεκινάει από την

αρχαιότητα, όταν το νησί, προκειμένου να εξασφαλίζει τα σιτηρά του, που δεν

μπορούσε να παράγει εξαιτίας του ορεινού του εδάφους του, κατείχε μεγάλη

έκταση στη Μικρά Ασία (πεδιάδα Καραοβά). Μια έκταση που, καθώς ήταν

ζωτικότατης σημασίας γι’ αυτό, αποτέλεσε, παρεμπιπτόντως, και το λόγο για την

αντιπαράθεσή του με τη Μίλητο.

Θα τελειώσω λέγοντας ότι έχω επηρεασθεί πάρα πολύ από αυτό που έμαθα από

μικρή ότι το ψωμί που ευλογείται στην εκκλησία είτε είναι πρόσφορο είτε άρτος

είναι ιερό και δεν μπορώ ούτε να διανοηθώ να το πετάξω. Αν, όμως, δεν καταφέρω

να το καταναλώσω, γιατί έχει τύχει πολλές φορές να βρεθώ με ευλογές (πρόσφορα)

ή κομμάτια άρτου πολλά, εφαρμόζω πάντα το ενδεδειγμένο: να το αφήνω σε έναν

καθαρό εξωτερικό χώρο, ένα χωράφι παραδείγματος χάρη, για να φαγωθεί από τα

πουλιά.

Έθιξα, όμως, τον αγιασμό του ψωμιού στην εκκλησία και πρέπει να πω πόσο

εντυπωσιασμένη είμαι με τον υπέροχο τρόπο που η Εκκλησία ευλογεί μέσω της 

Παναγίας μας- σωστής θεάς γονιμότητας, της τελευταίας κατά σειρά στην ιστορία-

το ψωμί κατά την άκρως ευετηριακή τελετή που ονομάζουμε αρτοκλασία και, μέσω 

αυτού, όλα τα καλά και απαραίτητα για τη φυσική και πνευματική ύπαρξη του

ανθρώπου πράγματα, ψέλνοντας εκείνο το εκστασιακό και απογειωτικό «Θεοτόκε 

Παρθένε/ευλογημένη συ εν γυναιξί/και ευλογημένος ο καρπός της κοιλίας

σου/κλπ».

Τι Θεσμοφόρια και μεγάρτια (γιορτή και τελετουργία προς τιμή της Δήμητρας) να

νοσταλγούμε; Είναι εδώ μια ανώτερη εκδοχή τους. Και όχι για να κάνουμε χρήση

της μόνο μια φορά το χρόνο. Αλλά, όσο τραβάει η ψυχή μας.

Ειρήνη Β. 

Οι δραστηριότητες της ομάδας έδωσαν στους συμμετέχοντες την ευκαιρία να διερευνήσουν σημαντικά θέματα της συλλογικής και της προσωπικής μνήμης και εμπειρίας μέσα από τις δημιουργικές και διαδραστικές προσεγγίσεις που εφαρμόστηκαν.

«Αρμενίζοντας στο Πέλαγος»: Καλοκαιρινά Βιωματικά Εργαστήρια για εφήβους 11 έως 14 ετών στην πόλη της Σάμου

Αγαπητοί γονείς,

Ο «Φάρος» σχεδιάζει για τον μήνα Ιούλιο έναν κύκλο βιωματικών εργαστηρίων για προ-έφηβους και έφηβους, ηλικίας από 11 έως 14 ετών με στόχο την αναγνώριση και επεξεργασία των συναισθημάτων τους, τη δύναμη και τη χαρά της συνεργασίας, την ενίσχυση της εικόνας εαυτού και αυτοπεποίθησης.

Τα εργαστήρια θα πραγματοποιούνται στον Πολυχώρο του «Φάρου» στην πόλη της Σάμου με έναρξη την Παρασκευή, 5/7/2024. Ο κύκλος των εργαστηρίων υπολογίζεται να ολοκληρωθεί σε 6 συναντήσεις, δίωρης διάρκειας η καθεμία, με συχνότητα δυο φορές την εβδομάδα. Οι ακριβείς ημερομηνίες των υπόλοιπων συναντήσεων θα καθοριστούν στην πρώτη συνάντηση.

Σας προτείνουμε να ενημερώσετε τα παιδιά σας και να τα προτρέψετε να συμμετάσχουν. Η συμμετοχή σε όλες τις δράσεις του Κ.Π. "Φάρος" είναι δωρεάν.

Για δηλώσεις συμμετοχής ή οποιαδήποτε άλλη διευκρίνηση, επικοινωνήστε μαζί μας στο τηλέφωνο 22730.23443, 8.30-2.30 μ.μ., καθημερινές. Λόγω του περιορισμένου αριθμού των συμμετεχόντων, θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας. Υπεύθυνος δράσης: Αλέξανδρος Σταθακιός.

Περισσότερες πληροφορίες για τα Βιωματικά Εργαστήρια

Η εμψύχωση ομάδων παιδιών κι εφήβων μέσω βιωματικών μεθόδων προσφέρει μια σημαντική ευκαιρία για την ανάπτυξή τους σε μια αναπτυξιακή περίοδο μεγάλων αλλαγών. Στα πλαίσια των βιωματικών εργαστηρίων υποστηρίζεται η  εξωτερίκευση και το μοίρασμα των σκέψεων, των αναγκών και των συναισθημάτων των μελών της ομάδας. Καλλιεργείται κλίμα ομαδικότητας, συνεργασίας και αποδοχής της διαφορετικότητας του άλλου.

Δεξιότητες που καλλιεργούνται:

·   Η αναγνώριση και η διαχείριση των συναισθημάτων τους. 

·  Η ενσυναίσθηση.

·   Η ενίσχυση της επικοινωνίας, της συνεργασίας και της ομαδικότητας.

·   Η βελτίωση της ικανότητας διαχείρισης συγκρούσεων.

·   Η προώθηση της αυτοεκτίμησης και της αυτογνωσίας.

·   Η  δημιουργική έκφραση.

Ως προς τη βιωματική διαδικασία αξιοποιούνται:

·  Το θεατρικό παιχνίδι και άλλες εικαστικές δραστηριότητες (ζωγραφική, χειροτεχνία, μουσική) για την έκφραση συναισθημάτων και την ανάπτυξη της φαντασίας.

· Η ενεργός συμμετοχή των παιδιών σε σενάρια ρόλων που αναπαριστούν καθημερινές καταστάσεις.

·    Δραστηριότητες που απαιτούν συνεργασία και επικοινωνία, όπως ομαδικά παιχνίδια.

·    Δομημένα παιχνίδια που προωθούν την επίλυση προβλημάτων και την κριτική σκέψη.

Η δημιουργία ενός περιβάλλοντος όπου τα παιδιά αισθάνονται ασφαλή, αποδεκτά και ελεύθερα να εκφραστούν είναι κρίσιμη για την επιτυχία της ομάδας. Σημαντική είναι επίσης η συνεχής παρακολούθηση και προσαρμογή των δραστηριοτήτων ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των παιδιών. 

Το επιστημονικό προσωπικό του «Φάρου» έχει λάβει εξειδικευμένες επιμορφώσεις/σεμινάρια καθώς και συνεχιζόμενη επιστημονική εποπτεία  προκειμένου να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στον ρόλο του εμψυχωτή τέτοιων ομαδικών δράσεων.