Η λύπη της "Ασημόπετρας"

Την Πέμπτη 2 Μαρτίου 2023 ήταν προγραμματισμένη να γίνει η επόμενη συνάντηση της Ομάδας  Λογοτεχνίας και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Καρλοβάσου με θέμα την σχέση του Τόπου  με τον προσωπικό μας αυτοκαθορισμό. 

Μάλιστα, παίζοντας με τον τίτλο του μυθιστορήματος "ΑΣΗΜΟΠΕΤΡΑ" του Κώστα Καλατζή που αναφέρεται στην Σάμο της Κατοχής και της Αντίστασης, είπαμε ότι η ομάδα θα ασχοληθεί με "τη δική της Ασημόπετρα" (για τον καθένα/μια) .

Τα τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη με τους τόσους νέους ανθρώπους νεκρούς που είχε συμβεί πριν μια μέρα όμως είχε συνταράξει την ομάδα. Τα αισθήματα φόβου για τον απρόσμενο μαζικό θάνατο, θυμού για το άδικο της κατάστασης που "γέννησε" το δυστύχημα και μεγάλης λύπης για τα  νέα παιδιά (όπως κατέθεσε η ομάδα σε μια συζήτηση για τα συναισθήματα με τα οποία ήρθαν τα μέλη της), δεν μπορούσαν να μη εκφραστούν. 

Ένα μέλος της ομάδας μάλιστα, άλλαξε το διήγημα του Κώστα Καλατζή, που είχε αναλάβει να παρουσιάσει με το ποίημα του Ζήση Αργυρόπουλου , όπως το δημοσίευσε στην σελίδα του στο facebook.

Ο Αργυρόπουλος, γιος σιδηροδρομικού έγραψε το ποίημα για το προηγούμενο πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα στον Δοξαρά το 1972, αρκετά κοντά στο τωρινό σημείο της τραγωδίας, ακούγοντας τις διηγήσεις του πατέρα του. 

" Αφιερωμένο στα νέα παιδιά, που ξεκίνησαν το ταξίδι τους και το συνέχισαν στον ουρανό...

Γράφτηκε πριν σαράντα χρόνια

Χτες ξανά στον ύπνο μου

Είδα πως έχασα το τραίνο

Το είδα να φεύγει αργά φυσώντας και σφυρίζοντας

Κι είχε τα βαγόνια του ανοιχτά στον ουρανό

Κι οι επιβάτες του μεθυσμένοι

Κρέμονταν απ' τα παράθυρα.

Κι ύστερα,

Ύστερα άκουσα στις ειδήσεις των 9.00

Ότι το τραίνο χάθηκε...

Το 'ψαχναν με δυνατούς προβολείς

Δίπλα στη Μεγάλη Άρκτο

Το βρήκαν πίσω απ' τον Ωρίωνα!

Το πρόδωσε το μεθυσμένο τραγούδι των επιβατών

Κι ο ρυθμικός ο χτύπος των τροχών,

Καθώς κυλούσε στην παλιά, τη σιδερένια γέφυρα

Της Ανδρομέδας.

Κάθε τόσο κι ένα τραίνο χάνεται στον ουρανό,

Είδωλο κείνου που 'δες στη χαράδρα,

Με τα σκουπίδια και τα ναρκοπέδια.

Ήτανε Αύγουστος και ντάλα μεσημέρι,

Σ' έπνιγε η μυρωδιά απ' το καμμένο λάδι

Και το κάρβουνο!

Και σ' εσκιαζε, σε φόβιζε η μαύρη σκιά

Που τριγυρνούσε ανάμεσα στα χυμένα μπαγκαζια...

Μα εκείνη τη μαύρη σκιά

Πως τηνε πέρασες για τη χαμένη ψυχή της Λοκομοτίβας

Τάχα να ψάχνει επίμονα τα χνάρια του καπνού που διάλυσε

Ανάμεσα σε τσακισμένες ράγες

Και τροχούς που σκόρπισαν;

......................................

Περιβλημενος την απορία, το σαστισμα του ανωφελου διασώστη

Που οριστη να συνάψει βλέφαρα κλειστά,

Αρχειοθετω δεκάδες σκέψεις, βλέμματα.

Που ένας κρότος δυνατός, σα μαχαίρια

Τις έκοψε στη μέση...

Έχω για συντροφιά μου κυπαρίσσι ορθοκλωνο,

Σ' αυτό το εφιαλτικό τοπίο, τ' απόκρημνο,

Που όλο σκοτεινιάζει..."

Αφού συζητήσαμε σε μικρές ομάδες και το ποίημα και όσα "είναι μέσα μας" από το δυστύχημα κατατέθηκαν οι παρακάτω σκέψεις, συναισθήματα και λέξεις:

"Μοιάζει σα να έζησε ένα όνειρο. 
Σαν το τραίνο να ανέβαινε,
για να βοηθήσει τους επιβάτες.
Να μη πονέσουν που μεταφέρονται
από τη ζωή στον ουρανό.
Φεύγοντας μεθυσμένοι, ζούνε μια γιορτή... 
(Το περίεργο είναι  ότι αυτή η σκηνή ανακούφισης, μπαίνει στην αρχή, ενώ θα περίμενε κανείς να μπει στο τέλος και να απαλύνει τη φρίκη) "

"Αιφνιδιασμός της τακτοποιημένης μας ζωής 
κι ανατροπή...
Τρόμος και μετωπική σύγκρουση με το άγνωστο
Τι προλαβαίνεις;
Τίποτα ή Όλα
Ανάλογα στη θέση που βρίσκεσαι "

"Ακούγοντας τις "ειδήσεις",  το τρένο δεν μπορούσε παρά να χαθεί. 
'Όχι εδώ, κάπου μακριά, αόρατα.
Με ακατανόητα ερωτήματα 
δείχνοντας την απόσταση ζωντανών - νεκρών "

"Σκιές, σκουπίδια, μυρωδιά καμένου
Ψυχές που αιωρούνται 
Τρόμος απ' τη μαύρη σκιά
Αξεπέραστες, τρομαχτικές εμπειρίες"

"Κυπαρίσσι ορθόκλωνο
Βρέθηκες ξαφνικά με απρόσμενους συγκάτοικους
Τρόμαξες κι εσύ
Τόσο πολλοί, τόσο νέοι, τόσο χαρούμενοι
Έχεις γαλήνη να τους δώσεις
Ποτέ κανένας κρότος δεν θα σας ξανασκιάξει
Πόρτες,  Τέμπη, το κακό το Μάτι κι οι υπερόπτες Δίδυμοι Πύργοι
Μακριά θα είναι, σαν Αδύναμη Δύναμη. "

Νατάσα, Καλλιόπη και Κική, Άννα και Δημήτρης, Θανάσης, Μαρία, Σμαρούλα, Βάσω,  Άντζελα  

Στη συνέχεια για όσο χρόνο έμεινε η ομάδα ασχολήθηκε με το έργο του Κώστα Καλατζή και κυρίως με την νουβέλα του "Ταμπάκικο" που αριστοτεχνικά παρουσιάζει την κοινωνική ιστορία των Καρλοβασίων από τις αρχές μέχρι λίγο μετά τα μέσα του 20ου αιώνα.

Το ταμπάκικο τελειώνει με ένα δυστύχημα και αυτό και έναν άδικο θάνατο του βυρσοδέψη Ξάφη.

Ο Ξάφης, ο Ιούλιος Αργυριάδης και ο Ελισσαίος Τσαρέλος είναι τρία πρόσωπα - ιδεότυποι που αντλούν από την συμπεριφορά κοινωνικών ομάδων στην ιστορία της "μικρής μας πόλης". Ο Ξάφης μάλιστα εμφανίζεται ως εργάτης-αντιστασιακός με ανατρεπτική όμως συμπεριφορά απέναντι στις ανώτερες τάξεις στο προαναφερθέν μυθιστόρημα του συγγραφέα ¨Ασημότερα" .  Δεν αποκλείεται το όνομα Ξάφης ("Χσαφ", "Κσαφ" είναι το χρυσάφι στα Σαμιώτικα) να παραπέμπει στο  Νίκο  Χρυσάφη, βυρσοδεψεργάτη - συνδικαλιστή από το Καρλόβασι, "Ακροναυπλιώτη", που εκτελέστηκε με τους 200 στην Καισαριανή την πρωτομαγιά του 1944.

Η ομάδα συνεχίζεται.